گفتگوِ نادیه فضل از دویچه وله با بهارچوپان

دویچه وله: با توجه به این که بخش اعظم شهروندان افغانستان را جوانان تشکیل می دهند؛ جوانان چه نقشی درآینده ی سیاسی افغانستان دارند؟

احمد بهار چوپان: با یک نگاه کلی درتمام کشورها وبه گون? ویژ? آن درافغانستان، مبرهن می گردد که درطول تاریخ جوانان که به حق میراثداران امروزوگردانندگان چرخ ادار? فردای کشوراند دایماً منشای تحولات، دگرگونی ها وپیشرفتهای چشم گیردربخشهای گوناگون اعم ازسیاسی، اقتصادی، فرهنگی واجتماعی بوده اند.

 نقش جوانان درهمه عرصه ها تعین کننده وسازنده بوده است. اگرازگذشته های دورتاریخی صرف نظرنموده ونقش جوانان را دریک سد? اخیرکشورمان مورد پژوهش وارزیابی قراردهیم، بخوبی می توانیم پی ببریم که جوانان کشورمان دراین سد? پسین چه نقش وسازندگی داشته اند. ومنشای اثرچه دگرگونی هایی بوده اند.

ازآغازروشنگری تا ایجاد نهضت مشروطیت وبعداً پیروزی یک نظام سیاسی مترقی مبتنی بردید گاه وافکارمدرنیته وسرانجام فراچنگ آوردن استقلال وتأ مین حاکمیت سیاسی ملی ودارای اراد? خودی درده? دوم سد? بیست وآغازدوردوم فعالیت جوانان درفروپاشی حاکمیت مطلق? سلطنتی ظاهرشاهی وتشدید روشنگری فراگیرومتشکل درده? چهل وایجاد گروه های متعدد سیاسی با افکارواندیشه های نوین ودوران دفاع مقدس ازحریم مادروطن دربرابرتجاوزواشغال کشوروطرد دشمنان برون مرزی ازتجاوزگران شوروی تا سیاه اندیشان پنجابی، همه وهمه برمی گردد به نقش خلاق جوانان درراستای پاسداری ازارزشهای ملی وخود بودن است.

اگربخشی ازجوانان مشعلدارخرد ودانش وفرهنگ بوده اند، بخشی دیگربا نیروی توانمند جسمی خویش چرخ مؤلدیت را بگردش نهگداشته وگروه کثیری درسربازخانه ها وسنگرها ازحریم مقدس میهن حراست نموده اند. پس دریک جمله اگرخلاصه کنیم جوانان سازندگان راستین یک جامعه بوده وهیچ کس نمی تواند منکرخلاقیت آنان گردد.

دویچه وله: افغانستان یک کشور سنتی است، با وجود آن به نظرشما جامعه چقدرآماد? پذیرش دید گاه های جوانان است؟
 

احمد بهار چوپان: دراین جای تردیدی نیست که میان دید گاه جوانان وکهن سالان ولوکهن سالان دارای دانش ومعرفت، تضاد های آشکاری وجود دارد. این تضاد برخاسته ازمنطق زندگی ودوران متضادی است که طیفهای اجتماعی درآن دوره ها حیات بسرمی برند. فلسف? وجودی واستمرارزندگی انسانی بگونه ای رقم خورده است که هرنسلی فرزند زمان خود است وزمان سیرصعودی وپیشرونده دارد، زمان مطالبات خاص خودش را دارد که این خواست ازروانی وفکری گرفته تا نحو? برخورد به زندگی مادی، با مطالبات پیشین خود فرق دارد وازاینجاست که بروزتضاد ها میان نسل جوان ونسل پیشین امری است طبیعی وبدیهی. اما درپیوند با این که جامعه چقدرآماد? پذیرش دید گاه های جوانان است، برمی گردد به درج? آگاهی اجتماعی جوانان ازسنت وفرهنگ حاکم برجامعه. اگرجوانان هرقدرآگاهی ودرک منطقی ازسنت وفرهنگ جامعه داشته باشند وروانشناسی وجامعه شناختی جامع? خودرا خوبتردرک کنند، درکارپیاده نمودن خواستها واندیشه هایشان موفق ترخواهند بود واگرهرقدردچارفقرفرهنگی وجامعه شناختی جامع? خود باشند؛ به همان اندازه درجهت برآورده ساختن خواستهایشان دچارمشکل خواهند بود. اما منطق زندگی حکم میکند که خواست جوانان با همه دشواری هایی که پیش روی خود دارد، چون نیاززمان خویش است، باید تحقق پیدا کند.

دویچه وله:- برای تحقق اهداف وعملی شدن دیدگاه های خویش،جوانان خود دراین راستا چگونه باید عمل نمایند؟
 

احمد بهار چوپان: هرچند این پرسش می تواند پاسخ خودرا تا جایی درپرسش پیشین دریابد. اما اگربگون? مشخص ترپاسخ بگویم، نگاه من به این مسئله اینست که اگرجوانان می خواهند با واکنش منفی کمترمواجه گردیده ومنشای اثرمثبت وسازنده واقع گردند، پیش ازهمه باید ازتاریخ، فرهنگ وسنت دیرپای جامعه خود آگاهی دقیق پیدا نموده وازتجارب غنی گذشتگان خود درکارنوآوری عمیقاً بیاموزند ودرکارپیاده نمودن دید گاه های مفید وسازنده خویش طوری عمل نمایند که افکارواندیشه های حاکم برجامع? خویش را تخریش نکنند. ما تجارب ارزشمندی ازگذشتگان خود داریم که با وجود نظرات سازنده ونیک شان که همه درجهت آزادی ورفاه عموم ملی بود وهیچ نیتی جزخدمتگذاری نداشتند؛ اما نحو? عملکرد شان بگونه ای بود که با افکار، دیدگاه وسنت حاکم برجامعه درتضاد وتصادم واقع گردیده واین گونه برخورد سبب گردید که مردم سنت زد? جامع? ما نه تنها آرزوهای نیک خدمتگذاران? آنان را نپذیرند، که با اندک تحریکات سازمان یافته دشمنان بیرونی، برخواستهای انسانی وپیشرو آنان خط بطلان کشیده، بجای جا افتادن آن دید گاه های سازنده، جامعه را بیش ازپیش سنت زده نموده ودرعمق خرافات فرو برد. ازاینرو باورمن اینست که اگرنسل جوان وبخصوص آنانی که نیات خدمتگذارانه دارند، باید ازگذشته بیاموزند ودرراستای پیاده نمودن اهداف پیش رَو خود، میانه روی خرد ورزانه را پیشه نمایند.
 

دویچه وله:- بیداری سیاسی را درمیان جوانان چگونه می بینید؟
 

احمد بهار چوپان: دراین جای تردیدی نمی بینم که درج? بیداری سیاسی درمیان جوانان امروز، به مراتب بالاتر وفراگیرترازهرزمان دیگراست. بیش ازسی سال جنگ وخونریزی ومداخلات آشکارقدرتهای بزرگ ورنگارنگ جهان درافغانستان بزرگترین عامل بیداری سیاسی نه تنها درمیان جوانا ن، بلکه درمیان عام? مردم افغانستان است. دراین سی سال جنگ متداوم که بیشترین نیروی مصرفی آنرا جوانان تشکیل داده است، خود یکی ازمهم ترین ابزارهای بیداری سیاسی درمیان جوانان است. چون جوانان که بیشترازهرگروه وقشردیگری دربرابرزندگی حساس اند، حس کنجکاوی شان بیشترتحریک گردیده آنان را وا میدارد که نسبت به سرنوشت خویش که درگرداب جنگ گیرافتاده بیاندیشند وروی دلایل وانگیزه های آن تعمق کنند وبه یک خود آگاهی برسند وازخود بپرسند که عامل این ویرانگری کی ها اند وچرا این وضعیت جریان دارد وراه رهایی ازاین شب دشخوارگذر درچه عوامل وراه حل هایی نهفته است. این بزرگترین تکانه سیاسی وبیداری برای جوانان امروزاست که به آرامش وزندگی نیازمند ووابسته تراند.

تفاوت درمیان جوانان امروزوگذشته دراین است که درجه آگاهی دیروزیان منحصربه گروه های سیاسی محدودی بود که بطورزیرزمینی به فعالیتهای سیاسی می پرداختند ودانش آنها فراترازجزوه های دست نویس منحصربه روش ومکتب خاص نبود. اما امروزدرهمه زمینه ها بخصوص فراگیری دانش سیاسی وعلمی برای نسل جوان میسراست. ازکتب واخباروروزنامه گرفته تا رسانه های صوتی- تصویری وانترنیت درخدمت نسل جوان امروزقراردارد که این خود بزرگترین عامل بیداری سیاسی بطورگسترده می تواند درمیان نسل جوان باشد. اگردرنتیجه جنگ بسیاری جوانان ازنعمت دانش کتبی بی بهره ماندند، ازنظرشنوایی وسایل زیادی وجود دارد که به بیداری سیاسی آنها می تواند کمک نماید. ازنظرمن یکی ازویژه گی های منحصربه فرد درمیان جوانان امروزاینست که جوان امروزبه هرچیزی ازنظریه سیاسی ودانش ومکتب فکری تا باورهای عقیدتی با دید نقد مینگرد. جوانان امروزخلاف جوانان دیروزکه بیشتربینش تک بُعدی وتعبدی داشتند، کمتردچارتعصبات مکتبی بوده وبجای اندیشه های وارداتی دیکته شده، خرد ومغزخودرا بکاربرده، هیچ نگرشی ازقبل برایش پذیرفته شده نیست. جوانان امروزعلاوه برمسایل سیاسی، به فرهنگ وتاریخ وارزشهای ملی وهویت وخودشناسی ملی خویش بیشترمحشوراست که این نحو? نگرش درنسل پیشین کمترمشاهده می شود وپیرانه سران وسیاسیون پخته سال ما هم که امروزحرفی درزمینه های مختلف برای گفتن دارند، ناشی ازتجاربی است که درنتیجه ریخت وپاشهای ناشی ازاشتباهات گذشته برایشان دست داده وآنان را درطی سالهای پسین به این مهم متوجه ساخته است. من به جوانان امروزدرسازندگی فردای خوب متنوع وکثرت اندیشی بیشترباوردارم.

دویچه وله:- جوانانی که دربیرون ازافغانستان زندگی می کنند تا چه حد دراین زمینه تاثیرگذارند ویا اینکه کاملاً بی علاقه اند؟
 

احمد بهار چوپان: دراین جای تردیدی نیست که نقش جوانانی که درداخل افغانستان زندگی می کنند وازیک احساس عالی میهن پرستانه ودانش علمی وسیاسی برخورداراند، نسبت به جوانانی که درخارج زندگی می نمایند، به مراتب تاثیرگذارترومثبت تربه امراجتماعی است. چون پیوند مستقیم با مردم دارند وروزانه می توانند بخشی ازنیات معقول وسازنده شان را به گوش مردم برسانند. اما به هیچ وجه نمی توان منکرجوانان با درک وتاثیرگذارخارج ازافغانستان باشیم. صرف نظرازاین که عده ای ازجوانان مصروف تامین مخارج زندگی خویش اند وناگزیرباید دراین باره بیاندیشند، ولی یک عده ی محدود ی هم که درجنب تامین مخارج زندگی به کارروشنگری می پردازند، بنابرامکاناتی که درخارج وبخصوص درغرب ازنظروسایل روشنگری دارند، می توانند تاثیرات ژرفی را درجهت بیداری سیاسی جوانان داخلی بگذارند. جوانانی که درخارج هستند بنابرمصئونیتی که دارند، بهترمی توانند دست به افشای حقایقی بزنند که درداخل هنوززمینه آن فراهم نیست. ازجانب دیگرجوانان داخلی علاقمند به مسایل سیاسی بهترمیتوانند ازاین مقالات ونوشته های افشاگرانه ورهنمون شونده ازطریق سایتهای انترنیتی بهره ببرند. امروززمینه های ارتباط بطورگسترده فراهم است. ازاین نقطه نظراگربه مسایل مهم داخلی بنگریم، نقش جوانان با درک وبا احساسی که درخارج هستند مهم وقابل درک بوده وقطعاً می توانند تاثیرات ژرف ومثبتی را درجامعه افغانستان برجای گذاشته وازاین طریق رسالت میهنی خویش را به انجام برسانند.
 

دویچه وله: با سپاس از شما آقای احمد بهار چوپان